MetroThessalonikis.com

Efsyn.gr, 11.11.2015

Της Χαράς Τζαναβάρα

Με ένα τρικ φαίνεται πως θα ξεμπλοκάρει το μετρό της Θεσσαλονίκης, δύο ημέρες μετά τη δήλωση του αρμόδιου υπουργού Χρήστου Σπίρτζη ότι θα υπάρξει μέσα στον Νοέμβριο συμφωνία για την επανεκκίνηση του βασικού έργου, ενώ οι εργολάβοι της πρώτης επέκτασης προς την Καλαμαριά δηλώνουν έτοιμοι να βοηθήσουν να βρεθεί λύση και να οριστεί νέο χρονοδιάγραμμα που θα επιτρέψει τη λειτουργία ολόκληρης της γραμμής μέσα στο 2020.

Το βασικό έργο των 9,2 χλμ. έχει σταματήσει από τα τέλη του 2014 λόγω οικονομικών προβλημάτων των εργολάβων του.

Η εικόνα είναι διαφορετική στα εργοτάξια της επέκτασης των 5,2 χλμ. που ανατέθηκαν το 2012 σε διαφορετική κοινοπραξία και η κατασκευή τους προχωρά με βάση το συμβατικό χρονοδιάγραμμα.

Με τα σημερινά δεδομένα, είναι πιθανόν να ζήσουμε το παράδοξο: να ολοκληρωθεί η επέκταση πριν από το βασικό έργο, χωρίς βεβαίως να μπορεί να λειτουργήσει!
Μετροπόντικες

Το «κλειδί» της συμφωνίας για το σύνολο των έργων της βασικής γραμμής και της επέκτασης βρίσκεται στους δύο μετροπόντικες.

Εχουν αποσυρθεί και βρίσκονται εδώ και 2,5 χρόνια στον μελλοντικό σταθμό της Νέας Ελβετίας, ενώ απομένει να κατασκευαστούν περίπου 2 χλμ. της δίδυμης σήραγγας.

Στην ουσία, βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών που ελέγχουν τα δάνεια των εταιρειών του βασικού έργου, από όπου τα απέκτησαν με leasing οι εργολάβοι της επέκτασης.

Αυτό σημαίνει ότι τον Φεβρουάριο μπορούν να τους μεταφέρουν στον μελλοντικό σταθμό της Μίκρας και να ξεκινήσουν τις σήραγγες της επέκτασης.

Σε περίπτωση γενικότερης συμφωνίας, είναι εφικτό να εγκατασταθούν στον σταθμό της Ανάληψης και από εκεί να συνεχίσουν ώς τη Μίκρα, τον τερματικό σταθμό της επέκτασης.

Υπολογίζεται ότι το κάθε μηχάνημα μπορεί να παραδίδει περίπου 10 μέτρα έτοιμης σήραγγας την ημέρα, επομένως θα χρειαστεί περίπου 200 ημέρες για τα έργα μετά τον σταθμό της Ανάληψης και άλλες 500 για την επέκταση.

«Αν το θελήσουν όλες οι πλευρές, δεν έχουμε αντίρρηση να αξιοποιηθούν οι μετροπόντικες», είπε στους δημοσιογράφους ο Δημήτρης Κούτρας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του «Ακτορα», της κατασκευαστικής του ομίλου Μπόμπολα που έχει αναλάβει τα έργα της επέκτασης.

Πρόσθεσε ότι, αν υπάρξει σύντομα συμφωνία για νέο χρονοδιάγραμμα, «η Θεσσαλονίκη μπορεί να έχει μετρό περίπου 14 χλμ. μέσα στο 2020».
Αγκάθια

Στα εργοτάξια της επέκτασης δουλεύουν πάνω από 200 άνθρωποι. Σε προχωρημένο στάδιο είναι οι μελλοντικοί σταθμοί στη Νέα Κρήνη και τη Μίκρα, όπως ενημέρωσε η Σπυριδούλα Πετροπούλου, επικεφαλής των έργων.

Τα μεγάλα «αγκάθια» βρίσκονται στο βασικό έργο, που ξεκίνησε το 2006 χωρίς πλήρεις μελέτες, με προοπτική να δοθεί σε λειτουργία το 2012, αλλά σήμερα βρίσκεται περίπου στο 30%.

Οι σήραγγες έχουν κατασκευαστεί στο 70%, αλλά καθυστερούν βασικοί σταθμοί, ενώ δεν έχουν καν ξεκινήσει τα ηλεκτρομηχανολογικά.

Ο «εγκέφαλος» του συστήματος ελέγχου της κυκλοφορίας έχει προβλεφθεί για τον σταθμό της Βενιζέλου, όπου όμως έχουν προκύψει νέα δεδομένα λόγω των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων.

Θα χρειαστεί ανασχεδιασμός, που σημαίνει πρόσθετα κονδύλια για αρχαιολογικές ανασκαφές, χωρίς να υπολογίζονται οι σοβαρές επιβαρύνσεις για τις αλλαγές των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.

Οι εργολάβοι του βασικού έργου διεκδικούν από την «Αττικό Μετρό» αποζημιώσεις ύψους 680 εκατ. ευρώ και ήδη έχουν μερικώς δικαιωθεί από τη διαιτησία στις πρώτες εκδικάσεις.

Με βάση ορισμένες πηγές, θα πάρουν συνολικά οι εργολάβοι περίπου 200 εκατ. ευρώ.

Η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, που καλείται να πάρει αποφάσεις για τραγικά λάθη του παρελθόντος, έχει δύο δυνατότητες: να συνεχίσει την υπάρχουσα εργολαβία του βασικού έργου, λαμβάνοντας όμως αυστηρά μέτρα για την ολοκλήρωση των έργων με νέο χρονοδιάγραμμα, ή να κηρύξει έκπτωτους τους αναδόχους και να προκηρύξει νέο διαγωνισμό, που σημαίνει διετή καθυστέρηση και νέες αποζημιώσεις.

Το «ζουμί» βρίσκεται στον τρόπο που θα φέρει τους εργολάβους της επέκτασης στο βασικό έργο.

Η διαδικασία έχει προβλήματα, λόγω των απαιτήσεων των εργολάβων, αλλά έχει και… παραθυράκια, καθώς ο «Ακτορας» απέκτησε πριν από ένα χρόνο το 5% της ΑΕΓΕΚ και επιπλέον είναι ο τεχνικός σύμβουλος της εταιρείας, η οποία είναι επικεφαλής της κοινοπραξίας του βασικού έργου του μετρό και αντιμετωπίζει μεγάλα οικονομικά προβλήματα.

Ημερησία, 11.11.2015

ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 2016 Η ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Στις επόμενες δύο εβδομάδες «κλειδώνει» το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου για το μετρό της Θεσσαλονίκης, προϋπόθεση του οποίου είναι έως τέλος Νοεμβρίου να έχει υλοποιηθεί η συμφωνία με την κατασκευάστρια κοινοπραξία, την οποία έχει εξαγγείλει προ ημερών ο υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης. Η συγκεκριμένη συμφωνία θα ξεμπλοκάρει και θα επανεκκινήσει τις εργασίες στο βασικό έργο του μετρό, οι οποίες έχουν σταματήσει εδώ και περίπου ένα χρόνο (από τον Δεκέμβριο του 2014).

ΕΠΕΚΤΑΣΗ
Οι εργασίες επέκτασης του δικτύου προς την Καλαμαριά προχωρούν κανονικά, με το έργο να προγραμματίζεται, βάσει της σύμβασης, να ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2018. Το έργο περιλαμβάνει υπόγεια γραμμή μήκους περίπου 4,77 χιλιομέτρων καθώς επίσης και δύο σήραγγες TBM μονής τροχιάς. Η επέκταση θα έχει πέντε σταθμούς (Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα, ενώ στο έργο περιλαμβάνονται πέντε φρεάτια, τρεις σιδηροδρομικές διασταυρώσεις και ένας επίσταθμος.

Το ποσό της σύμβασης ανέρχεται στα 312 εκατ. ευρώ και την κατασκευή του έχει αναλάβει η ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ. Στο έργο απασχολούνται περισσότεροι από 200 εργαζόμενοι. Το ποσοστό ολοκλήρωσης του έργου βρίσκεται ήδη στο 10%, ενώ οι πιστοποιηθείσες εργασίες εκτιμώνται σε 30 εκατ. ευρώ. Ωστόσο για να λειτουργήσει η συγκεκριμένη επέκταση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και το βασικό έργο, στο οποίο δίνει μεγάλη σημασία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μάλιστα έχει ήδη δοθεί παράταση χρηματοδότησης έως το 2020 από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που εμφανίζεται να δίνει προτεραιότητα στα έργα μετρό. Πάντως, σε κάθε περίπτωση η συνέχιση του έργου της βασικής γραμμής απαιτεί την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ του Δημοσίου και της Κοινοπραξίας που το είχε αναλάβει, στην οποία μάλιστα θα προβλέπεται νέο χρονοδιάγραμμα, αλλά και εγγυήσεις ότι το έργο θα ολοκληρωθεί.

Όσον αφορά μάλιστα στους δύο μετροπόντικες που έχουν διανοίξει τις σήραγγες της βασικής γραμμής έως το σταθμό της Ανάληψης και έχουν μεταφερθεί στο σταθμό της Νέας Ελβετίας, ανήκουν πλέον στην ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ μετά την αγορά τους μέσω leasing από τις τράπεζες. Βάσει του χρονοδιαγράμματος, οι δύο μετροπόντικες θα μεταφερθούν στον σταθμό της Μίκρας τον Φεβρουάριο του 2016 προκειμένου να ξεκινήσουν τη διάτρηση των σηράγγων της επέκτασης.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Ωστόσο, εάν υπάρξει συμφωνία, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο μεταφοράς των δύο μηχανημάτων στην Ανάληψη προκειμένου να συνεχίσουν κατά προτεραιότητα το τμήμα της βασικής γραμμής μήκους περίπου 2 χιλιομέτρων. Θεωρείται, πάντως ζήτημα του αρμόδιου υπουργείου να λάβει τις τελικές αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση η δοκιμαστική λειτουργία θα γίνει στο σύνολο του έργου.

Οι εργασίες της επέκτασης προς την Καλαμαριά συνεχίζονται κανονικά, καθώς δεν υπήρξαν και ιδιαίτερα ζητήματα με αρχαιολογικά ευρήματα. Στον σταθμό της Νέας Κρήνης έχουν ολοκληρωθεί οι εκσκαφές, ενώ στη Μίκρα, τον τερματικό σταθμό της επέκτασης προς Καλαμαριά, έχουν ηδη γίνει εργασίες προσωρινής αντιστήριξης, η κατασκευή φρέατος και δίδυμων σηράγγων, από τις οποίες θα ξεκινήσουν οι μετροπόντικες, που έχουν τη δυνατότητα κάλυψης 10 μέτρων την ημέρα ο καθένας. Ο σταθμός θα διαθέτει δυο επίπεδα, τρεις εισόδους και δύο ανελκυστήρες.

Capital.gr, 11.11.2015

Έως το 2020 αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα του Μετρό Θεσσαλονίκης, αφού, όπως εκτιμάται, το προσεχές διάστημα θα βρεθεί λύση για την οριστικοποίηση της συμφωνίας για την κύρια γραμμή, η οποία εκτείνεται από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία, οι εργασίες της οποίας είχαν "παγώσει" τον τελευταίο χρόνο, εξαιτίας προβλημάτων χρηματοδότησης. Προσώρας, στο "φουλ" δουλεύουν οι μηχανές της επέκτασης το μετρό προς Καλαμαριά, η οποία θα ξεκινά από τη Νομαρχία και θα καταλήγει στη Μίκρα, με άλλους τρεις ενδιάμεσους σταθμούς (Καλαμαριά Αρετσού, Νέα Κρήνη).

Ειδικότερα, το έργο της επέκτασης είναι μία υπόγεια γραμμή μήκους περίπου 4,77 χλμ και περιλαμβάνει δύο σήραγγες μονής τροχιάς, οι οποίες θα διέρχονται από τους πέντε σταθμούς και θα συνδέονται με την κύρια γραμμή και άλλους 13 σταθμούς σε μήκος 9,6χλμ. Όπως εξήγησε ο διευθυντής κατασκευής Παναγιώτης Κορακίτης Παναγιώτης, η γραμμή της επέκτασης αναμένεται να εξυπηρετεί 65.000 άτομα σε ημερήσια βάση. Όσον αφορά την αρχιτεκτονική όψη της επέκτασης, αυτή θα μοιάζει με τους σταθμούς της Αθήνας, στο επίπεδο των οδών θα γίνει μία σχετική διαρρύθμιση, ενώ θα γίνουν και αναπλάσεις της ευρύτερης περιοχής. Όπως ανέφερε, στο έργο απασχολούνται 200 εργαζόμενοι, αριθμός ο οποίος αναμένεται να διπλασιαστεί κατά την πρόοδο των εργασιών.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια του έργου Σπυριδούλα Πετροπούλου, η επέκταση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018 βάσει των χρονοδιαγραμμάτων της σύμβασης, η οποία έχει συναφθεί με την 'Ακτωρ Α.Ε., και στα οποία, προς το παρόν, δεν παρουσιάζεται καμία καθυστέρηση.

Σήμερα, το έργο βρίσκεται σε ποσοστό 10% ολοκλήρωσης, και οι πιστοποιηθείσες εργασίες εκτιμώνται σε 30 εκατομμύρια ευρώ, επί συνόλου 312 εκ. Μάλιστα, το γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα κατά την πρόοδο των εργασιών της επέκτασης, είναι ένας εκ΄ των παραγόντων που διασφαλίζουν την ομαλή πρόοδο των εργασιών, όπως ανέφεραν οι επικεφαλής του έργου.

Προς το παρόν, στο σταθμό της Νέας Κρήνης έχουν ολοκληρωθεί οι εκσκαφές, ενώ στον τερματικό σταθμό της Μίκρας, έχουν ήδη γίνει εργασίες προσωρινής αντιστήριξης, η κατασκευή φρέατος και δίδυμων σηράγγων, από τις οποίες θα ξεκινήσουν τις εργασίες τους οι δύο μετροπόντικες, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα κάλυψης 10 μέτρων την ημέρα ο καθένας. Ο συγκεκριμένος σταθμός θα διαθέτει δυο επίπεδα, τρεις εισόδους και δύο ανελκυστήρες, όπως εξήγησε η πολιτικός μηχανικός Καστελοριζιού Μαρίνα, εργοταξιάρχης στο Σταθμό της Μίκρας.

Σημειώνεται τέλος ότι για να λειτουργήσει η συγκεκριμένη επέκταση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και το βασικό έργο της κύριας γραμμής, στο οποίο έχει δοθεί παράταση χρηματοδότησης έως το 2020 από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ η δοκιμαστική λειτουργία του μετρό Θεσσαλονίκης θα γίνει στο σύνολο του έργου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Καθημερινή, 15.11.2015

Του Γιώργου Λιάλιου

Η υπογραφή νέας συμπληρωματικής σύμβασης ώστε να ξεκινήσουν το ταχύτερο δυνατόν οι αρχαιολογικές ανασκαφές θα είναι η πρώτη κίνηση την οποία θα επιδιώξει η Αττικό Μετρό μετά τη συμφωνία του Δημοσίου και της κοινοπραξίας που έχει αναλάβει το Μετρό της Θεσσαλονίκης για την επανεκκίνηση του (ιστορικού…) έργου. Στόχος είναι η ολοκλήρωση του Μετρό σε μια τετραετία, με το νέο χρονοδιάγραμμα να έχει διαμορφωθεί από την Αττικό Μετρό και να αναμένει την επικύρωση των δύο πλευρών.

Τα αρχαία στο σταθμό Βενιζέλου.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας ανάμεσα στην κοινοπραξία που ανέλαβε το Μετρό της Θεσσαλονίκης (ΑΕΓΕΚ, Impregilo, Ansaldo, Ansaldo Breda, Seli) και το Δημόσιο για την επανεκκίνηση του έργου είναι, σύμφωνα με το υπ. Υποδομών, θέμα ημερών. Οσο κι αν το τελευταίο έτος η υπόσχεση μετατίθεται από μήνα σε μήνα, όλα δείχνουν ότι αυτή τη φορά οδηγούμαστε σε μια… ευτυχή αρχή, καθώς τα περιθώρια έχουν στενέψει απελπιστικά. Απομένουν μόλις τέσσερα έτη έως την ολοκλήρωση του νέου ΕΣΠΑ (στο οποίο συνεχίζεται κατ’ εξαίρεση η χρηματοδότηση του έργου), όταν στη βασική γραμμή του μετρό έχει ολοκληρωθεί το 81% των μελετών, το 77% των σηράγγων και το 60% των έργων πολιτικού μηχανικού – ήτοι, το 38% του έργου.

Με ποιο τρόπο θα φθάσουμε στο 100% έως το 2020; Οπως εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής του Μετρό της Θεσσαλονίκης, Γ. Κωνσταντινίδης, το Δημόσιο επιθυμεί καταρχήν να υπογραφεί ακόμα και την επομένη της συμφωνίας επανεκκίνησης του έργου η δεύτερη συμπληρωματική σύμβαση για τις αρχαιολογικές εργασίες, προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ. Στόχος, οι εναπομείνασες αρχαιολογικές εργασίες να προηγηθούν και να ολοκληρωθούν το συντομότερο.

Εσωτερικό σταθμού.

Στη συνέχεια; «Είναι απαίτηση της Αττικό Μετρό η κοινοπραξία να ξεκινήσει άμεσα, ώστε μέσα σε δύο μήνες από την υπογραφή της συμφωνίας να εργάζεται σε πλήρη ανάπτυξη σε όλα τα μέτωπα», λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. «Εχουν δοθεί όλοι οι χώροι ώστε να αναπτύξει ο κατασκευαστής τις δραστηριότητές του, έχουν επιλυθεί όλα τα σύνθετα τεχνικά θέματα, επομένως τίποτα δεν εμποδίζει πια την απρόσκοπτη ολοκλήρωση του έργου».

Το νέο χρονοδιάγραμμα

Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, εφόσον η συμφωνία υπογραφεί (όπως έχει ανακοινώσει το υπ. Υποδομών) εντός Νοεμβρίου, οι βασικοί σταθμοί στην εξέλιξη του έργου θα είναι οι εξής:

• Στα τέλη του 2016 θα ολοκληρωθεί η διάνοιξη του υπολοίπου 23% των σηράγγων.

• Το καλοκαίρι του 2017 θα ολοκληρωθούν οι τελευταίες αρχαιολογικές εργασίες (στον σταθμό Αγίας Σοφίας).

• Στις αρχές του 2018 θα ολοκληρωθούν τα τελευταία έργα πολιτικού μηχανικού (στον σταθμό Αγίας Σοφίας).

• Οι ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες θα ξεκινήσουν στα τέλη του 2016 από τον σταθμό Ανάληψης και στις αρχές του 2017 από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό.

• Το τελευταίο έτος πριν από τη λειτουργία του έργου αφορά τη ρύθμιση των συστημάτων και τη δοκιμαστική λειτουργία. Η σύνδεση των συστημάτων με την επέκταση προς Καλαμαριά απαιτεί ακόμα δύο μήνες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης δεν περιλαμβάνει τον σταθμό Βενιζέλου. Η τύχη του θα αποφασιστεί στη συνέχεια, ώστε να μην επηρεάσει άλλο την ομαλή ολοκλήρωση του έργου. Οσο για τις αρχαιολογικές εργασίες, μένει να εκτελεστούν σε έξι μέτωπα, τα οποία κατά την εκτίμηση της Αττικό Μετρό δεν επηρεάζουν άμεσα την εξέλιξη του έργου: στον σταθμό Βενιζέλου θα πραγματοποιηθεί συμπληρωματική αρχαιολογική έρευνα, στην Αγία Σοφία απομένει το νότιο τμήμα του σταθμού (εκεί όπου είχε δημιουργηθεί τη δεκαετία του ’30 ο παντορροϊκός αγωγός), ενώ πρέπει να ανασκαφούν οι χώροι για τις προσβάσεις σε Αγία Σοφία, Δημοκρατίας, Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό (νότιο τμήμα), Συντριβάνι (νότιο τμήμα), ανασκαφές που βρίσκονται όλες σε πρώιμο στάδιο και να ολοκληρωθεί η ανασκαφή στο αμαξοστάσιο.

Η μορφή της λύσης

Προς το παρόν, το ενδιαφέρον στρέφεται στη μορφή που θα έχει η τελική λύση. Οπως όλα δείχνουν, η αποζημίωση της κοινοπραξίας δεν θα είναι ευκαταφρόνητη και, φυσικά, θα πρέπει να καλυφθεί από το Δημόσιο. Επιπλέον αναμένεται με βεβαιότητα η «είσοδος» της ΑΚΤΩΡ στην κατασκευή του υπολοίπου της βασικής γραμμής, στη θέση της ΑΕΓΕΚ (η ακριβής μορφή του νέου σχήματος δεν έχει ξεκαθαριστεί). Αρα, η ολοκλήρωση της βασικής γραμμής και η επέκταση προς Καλαμαριά θα προχωρήσουν ως ένα ενιαίο έργο (εξάλλου… μοιράζονται τους ίδιους δύο μετροπόντικες), με τις αναγκαίες «αμοιβαίες παραχωρήσεις» από πλευράς Δημοσίου και κατασκευαστή.

ΕΡΤ3, 08.11.2015

Του χρήστη Μετρο θεσσαλόνικης Σωματείο Κατασκευαστικό

Efsyn.gr, 04.10.15

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης δεν μασάει τα λόγια της. Υπεραμύνεται, φυσικά, της παραμονής των βυζαντινών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου. Πιστεύει όμως ότι το ίδιο το έργο κακώς ξεκίνησε σε μια πόλη γεμάτη αρχαιότητες. «Τα 9,5 χιλιόμετρα τα κάνεις με τα πόδια σε… 50 λεπτά», λέει

Η τελευταία απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να μην αποσπαστεί το σπουδαίο μνημειακό σύνολο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης από τον σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου και να προκριθεί λύση για την ανάδειξή του, με ή χωρίς τον σταθμό, έχει προκαλέσει νέες αντιδράσεις.

Συζητήσαμε με την Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, αρχαιολόγο και ανασκαφέα, με δεκάδες ανακοινώσεις σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια, και διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Διακρίνεται για την ευθύτητα των λόγων της και τις γνώσεις της για τη γενέθλια πόλη της και τη μακεδονική γη. Με τη βοήθειά της ξετυλίγουμε το κουβάρι των εξελίξεων.

• Ποια είναι η επιστημονική άποψη και η προσωπική θέση σας για τη μη απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου;

Είμαι ανασκαφέας της Θεσσαλονίκης σχεδόν 30 χρόνια και έχω βιώσει όλη την πορεία της καταστροφής της, ακόμα και στους νεότερους χρόνους. Ταυτόχρονα, είναι η γενέτειρά μου, την αγαπάω, την πονάω και θέλω σαφώς να έχει καλύτερη όψη και καλύτερη εκπροσώπηση του ιστορικού παρελθόντος της. Είναι, ίσως, η μοναδική ευρωπαϊκή πόλη, που σώζει την περίμετρο των τειχών της από τόσο πρώιμα χρόνια.

Επίσης, είναι η μοναδική βυζαντινή πόλη στον ευρωπαϊκό χώρο που γνωρίζουμε ακριβώς την έκτασή της, μαζί με την Κωνσταντινούπολη, που ανήκει όμως στην ευρωπαϊκή Τουρκία. Οταν μια πόλη περιβάλλεται από τα τείχη της και αυτά σώζονται, είναι τραγικό λάθος να σκαλίζεις τα σωθικά της. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι θα βρεις μπροστά σου πολλά σημαντικά προβλήματα.

• Είχατε επισημάνει οι αρχαιολόγοι την άποψη εναντίον των υπόγειων κατασκευών;

Τα τελευταία 25 χρόνια η Θεσσαλονίκη αντιμετώπισε σωρεία προβλημάτων από την εμμονή πολλών αρχόντων της που θέλησαν να κάνουν υπόγειες κατασκευές. Επανειλημμένα από το 1994 τονίζαμε να μην ανοίξουν τίποτα που να αφορά υπόγεια κατασκευή μετρό.

Ή τουλάχιστον να μην αγγίξουν τις αρχαίες επιχώσεις, γιατί γνωρίζαμε πού αρχίζουν και πού σταματούν. Χρειαζόταν πράγματι μετρό η Θεσσαλονίκη, αλλά εκτός των τειχών. Την απόσταση των 9,5 χιλιομέτρων μέσα στην πόλη τη διανύεις σε… 50 λεπτά με τα πόδια. Μετρό χρειαζόταν από το Σιντριβάνι μέχρι το αεροδρόμιο, που τελικά δεν θα έχει. Ηταν εξαρχής τραγικό λάθος να γίνει μετρό εντός των τειχών. Θα ήταν πιο εύκολος και πιο φτηνός ο σχεδιασμός ενός «ελαφρού» μέσου.

• Λέτε ότι είναι μια ιστορία παλιά. Για τις αρχαιότητες είχε ληφθεί μέριμνα;

Ξεκίνησε ο Κούβελας, με «την τρύπα», όπως λέμε στη Θεσσαλονίκη. Μετά ο Παπαγεωργόπουλος θέλησε να πάρει όλη τη δόξα μόνος του και να φτιάξει μετρό στην πόλη. Από το 1994, που πρωτοξεκίνησαν οι εργασίες, καταλήξαμε το 2004 σε ένα κατάπτυστο, κατά τη γνώμη μου, μνημόνιο συνεργασίας. Δεν αναφερόταν πουθενά ότι κάποιες αρχαιότητες μπορούν να μείνουν στη θέση τους. Εγραφε ότι θα αφαιρούνται για να προχωράει το έργο. Και σε αυτό πατάει σήμερα η εταιρεία. Παρότι είχαμε διαμηνύσει ότι είναι επικίνδυνο -και εγώ προσωπικά-, ο Χρήστος Ζαχόπουλος το υπέγραψε.

• Η μοναδικότητα του ευρήματος στον σταθμό Βενιζέλου πού έγκειται;

Δεν έχουμε αστικούς ιστούς του Βυζαντίου, που ήταν κατεξοχήν κοσμική αυτοκρατορία, και όχι θρησκευτικού τύπου. Δεν έχουμε δείγματα της αστικής ζωής και αυτό το εύρημα είναι μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο. Μας δείχνει πώς ήταν οργανωμένη η πόλη. Οταν βρίσκεις τέτοιους θησαυρούς, δεν τους μετακινείς. Τους αναστηλώνεις και τους αναδεικνύεις. Ενας δρόμος έχει την αξία του γιατί είναι εκεί που είναι. Είναι τοπόσημο. Δεν τον πας αλλού.

«Εξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης το μετρό»

Οταν τον σηκώσεις, του καταστρέφεις την αυθεντικότητα. Είναι ένα τρομερό ατού για τη Θεσσαλονίκη, που χρόνια ψάχνει αλλόφρων μια ταυτότητα, τη φυσιογνωμία της. Λύσεις υπάρχουν. Δεν θέλουν να τις εφαρμόσουν στην Αττικό Μετρό. Είναι προφανές. Αν ήθελε να αδράξει τα σημεία των καιρών, θα έκανε έναν σταθμό-πρότυπο και θα πωλούσε το «knowhow» σε όλο τον κόσμο.

Πάνω σ’ αυτόν τον δρόμο διαδραματίστηκαν σημαντικά γεγονότα της πόλης. Είναι κεντρικός οδικός άξονας. Εκατέρωθεν βρίσκονται τα εργαστήρια χρυσοχοΐας και χαλκουργίας, που ήταν διάσημα στο Βυζάντιο -εξακολουθούμε να έχουμε την ίδια χρήση σήμερα στην Εγνατία-, ενώ περιβάλλεται από σημαντικά κτίρια και κλείνει με ένα τετράπυλο.

• Εάν δεν υπερασπιζόταν σταθερά και επίμονα ο Γιάννης Μπουτάρης την παραμονή των βυζαντινών αρχαιοτήτων εκεί, θα είχαν ήδη μετακινηθεί;

Οπωσδήποτε. Το εύρημα έμεινε στη θέση του αποκλειστικά και μόνο χάρη σε αυτόν τον άνθρωπο. Οι αρχαιολόγοι διατύπωσαν τη σπουδαιότητά του. Αλλά, για πρώτη φορά στα χρονικά, μια τοπική αυτοδιοίκηση και ένας δήμαρχος σώζει κάτι που οφείλαμε να το σώσουμε εμείς. Τη σημαντικότητα του ευρήματος την αντιλαμβάνεσαι μόνο όταν πατήσεις το πόδι σου εκεί. Είναι η βυζαντινή Πομπηία μας. Σκόπιμα δεν έγινε αυτοψία, όπως σκόπιμα δεν επιτρέπει η εταιρεία να κατεβεί κανένας. Αν άφηναν τον κόσμο να το δει, ο εμπορικός σύλλογος όχι δεν θα διαμαρτυρόταν, αλλά θα το υπερασπιζόταν περισσότερο από τους αρχαιολόγους. Ολόκληρη η πόλη θα ήθελε να το σώσει.

ATLAS, 07.10.2015

Την άποψη ότι τα βυζαντινά ευρήματα στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, θα πρέπει να παραμείνουν στο σημείο, εκφράζει η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Αδάμ-Βελένη.
Σύμφωνα με την ίδια “κακώς ξεκίνησε η κατασκευή τέτοιου έργου σε μια πόλη γεμάτη αρχαιότητες”.

ΕΡΤ3, 11.09.2015

Καμία αλλαγή δεν υπάρχει στη στάση του δήμου Θεσσαλονίκης για το θέμα των αρχαίων στο σταθμό του Μετρό στη Βενιζέλου δήλωσε στον ΡΣΜ της ΕΡΤ3 ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης. Ο δήμαρχος ζήτησε μάλιστα να αποδεσμευτεί ο προϋπολογισμός του έργου από την εξέλιξη του σταθμού στη Βενιζέλου ώστε να υπάρξει γρηγορότερη εξέλιξη μέχρι να διευθετηθεί το θέμα των αρχαιοτήτων.

ΕΡΤ1, 07.09.2015

Του χρήστη Μετρο θεσσαλόνικης Σωματείο Κατασκευαστικό

ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 80η ΔΕΘ

DION TV, 26.06.2015