Σε κρίσιμη καμπή το μετρό Θεσσαλονίκης
Καθημερινή, 30.03.2013
Η κοινοπραξία εκτιμά ότι το έργο δεν θα είναι έτοιμο ούτε το 2018 και προτείνει εφικτές αλλά ακριβές τεχνικές λύσεις
Του Γιωργου Λιαλιου
Ούτε το 2018 δεν πρόκειται να είναι έτοιμο το μετρό της Θεσσαλονίκης, τουλάχιστον όπως εκτιμά η κοινοπραξία των κατασκευαστών. Με επιστολή του στην Αττικό Μετρό επισημαίνει την «ατέρμονη ολίσθηση του χρονοδιαγράμματος», μιλάει για «αδυναμία λήψης αποφάσεων» και πιέζει για να εγκριθούν οι τεχνικές λύσεις που προτείνει, ορισμένες από τις οποίες βέβαια θα οδηγήσουν σε σημαντική επιβάρυνση του προϋπολογισμού του έργου. Εν τω μεταξύ, βρίσκεται προς ψήφιση στη Βουλή ρύθμιση που θα επιτρέψει στο Δημόσιο να επιλύσει μέσω διαιτησίας τις διαφορές της με την κοινοπραξία.
Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που εκτελείται αυτήν τη στιγμή στη χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών φαίνεται να αμφιταλαντεύεται λόγω του σημαντικού κόστους που θα έχουν οι επιλογές για την απεμπλοκή του, αναμένοντας ενδεχομένως την κατάληξη του φημολογούμενου «γάμου» μεταξύ της ΑΕΓΕΚ (της εταιρείας που είναι επικεφαλής των κατασκευαστών του έργου και η οποία έχει πλέον περάσει στον έλεγχο της Alpha Bank) και της ΑΚΤΩΡ. Από την πλευρά της, η κοινοπραξία συνεχίζει να βομβαρδίζει με επιστολές την Αττικό Μετρό, πιέζοντας για τη λήψη αποφάσεων. Στην τελευταία (27 Φεβρουαρίου), η κοινοπραξία υποστηρίζει ότι το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου (Ιανουάριος 2018) είναι εκτός πραγματικότητας, λόγω «λανθασμένων παραδοχών που ελήφθησαν υπ’ όψιν κατά τη σύνταξή του».
Ανάμεσα στις παραδοχές αυτές: Οι μη ρεαλιστικές, όπως υποστηρίζει, εκτιμήσεις για την κατασκευή του σταθμού και της διασταύρωσης «Ανάληψη», η πρόβλεψη της κατασκευής του σταθμού Παπάφη με τη μέθοδο επικάλυψης και εκσκαφής (top-down) αντί για τη μέθοδο ανοιχτού ορύγματος (cut and cover), και η αλλαγή της μελέτης στον σταθμό «Σιντριβάνι» για την υποθεμελίωση της Βασιλικής. «Ολα αυτά κατατείνουν στο ότι η εκτίμηση του χρόνου περαίωσης του έργου συνεχώς μεταβάλλεται και είναι αδύνατον να προσδιοριστεί με σαφήνεια», επισημαίνει.
Τι ζητεί η κοινοπραξία; «Εχουμε έγκαιρα και τεκμηριωμένα προτείνει σειρά ενεργειών για την άρση των χρονικών ασαφειών και της ατέρμονης ολίσθησης του χρονοδιαγράμματος, οι οποίες όμως παραμένουν αδρανείς λόγω της αδυναμίας λήψης αποφάσεων εκ μέρους σας», αναφέρει. Ανάμεσα σε αυτές:
– Μεταφορά του μετροπόντικα από την «Ανάληψη» στον τερματικό σταθμό «Νέα Ελβετία» για την εκσκαφή του υπολοίπου της σήραγγας από την αντίθετη κατεύθυνση.
– Παράδοση του σταθμού «Βούλγαρη» έως την 1η Ιουνίου, ειδάλλως «στένεμα» του σταθμού για να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις λόγω απαλλοτριώσεων
– Παράδοση του μη απαλλοτριωμένου τμήματος του αμαξοστασίου έως την 1η Ιανουαρίου του 2014 ή κατασκευή του με υπόγεια διάνοιξη με συμβατική μέθοδο (όχι με μετροπόντικα).
– Εγκριση κατασκευής του σταθμού «Παπάφη» σε ανοιχτό όρυγμα και έναρξη των έργων το αργότερο τον Απρίλιο του 2013.
– Πρόβλεψη ολοκλήρωσης των αρχαιολογικών εργασιών στον σταθμό «Βενιζέλου» τον Ιούλιο του 2013. «Δεν έχει υπολογιστεί η πιθανή καθυστέρηση για λήψη και υλοποίηση της απόφασης μεταφοράς των αρχαιολογικών ευρημάτων, που λόγω της θέσης του σταθμού επηρεάζει τη συνολική πρόβλεψη ολοκλήρωσης του έργου», αναφέρει.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από τις λύσεις που προτείνει η κατασκευαστική κοινοπραξία, όπως η υπόγεια κατασκευή με συμβατικά μέσα του αμαξοστασίου και η «έξοδος», μεταφορά και επανασυναρμολόγηση του μετροπόντικα με σκοπό την εκσκαφή της σήραγγας με αντίθετη φορά, θα έχουν μεν ευεργετική επίδραση στο χρονοδιάγραμμα του έργου, θα το επιβαρύνουν όμως με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών έχει ανακοινώσει ότι θα παρουσιάσει μια συνολική λύση (στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται και η ικανοποίηση μέρους των οικονομικών αιτημάτων της κοινοπραξίας), ωστόσο, προκειμένου η υπόθεση να προχωρήσει, τουλάχιστον ως προς το σκέλος της «φιλικής» επίλυσης διαφορών, πρέπει πρώτα να ψηφιστεί σχετική ρύθμιση που βρίσκεται στη Βουλή.
Το έργο εντάχθηκε το 2000-2006 στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Οδικοί άξονες, λιμάνια και αστική ανάπτυξη», ενώ συνέχισε ως «έργο–γέφυρα» στο ΠΕΠ Μακεδονίας – Θράκης 2007-2013. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι 1,196 δισ. ευρώ, από τα οποία έχουν καταβληθεί το 2000-2006 περί τα 196,5 εκατ. ευρώ από την κρατική συμμετοχή και 99 εκατ. ευρώ από την κοινοτική συμμετοχή.
Το μέλλον των αρχαιοτήτων
Μετά την κατηγορηματική άρνηση ήρθε… η διακριτική υπαναχώρηση. Ο λόγος για τη στάση της Πολιτείας αναφορικά με την τύχη των αρχαιοτήτων που ανακαλύφθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου, οι οποίες έχει αποφασιστεί να αποσπαστούν και να επανεκτεθούν σε άλλο σημείο. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών, διά του γενικού γραμματέα κ. Σιμόπουλου, και η Αττικό Μετρό, διά του προέδρου της Χρήστου Τσίτουρα, είχαν προ μηνών αποκλείσει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο διατήρησης των αρχαιοτήτων στη θέση τους, υποστηρίζοντας ότι θα «εκτροχιάσουν» προϋπολογισμό και χρονοδιάγραμμα. Μάλιστα, στράφηκαν εναντίον του δήμου, των αρχαιολόγων και όσων υποστήριξαν τη διατήρηση των αρχαιοτήτων, κατηγορώντας τους ότι θα βάλουν «ταφόπλακα» στο έργο. Πλέον όμως, υπό το βάρος της έντονης αντίδρασης της επιστημονικής κοινότητας (μετά την κινητοποίηση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων), το μέλλον των αρχαιοτήτων φαίνεται ότι επανεξετάζεται. Σύμφωνα με πληροφορίες, μηχανικοί της Αττικό Μετρό είχαν επαφές με ομάδα εργασίας από το ΑΠΘ, διερευνώντας τα πιθανά σενάρια. Η πρόταση του ΑΠΘ προβλέπει την απομάκρυνση και επανατοποθέτηση στην αρχική τους θέση της Μέσης Οδού με τα τμήματα κτιρίων που έχουν ανασκαφεί. Ενα ζήτημα πάντως είναι τι θα αποκαλυφθεί όταν αποσπαστούν οι βυζαντινές αρχαιότητες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, στα 2,5 μέτρα βρίσκεται η ρωμαϊκή Εγνατία.
