«Εφικτή η συνύπαρξη μετρό και αρχαίων στη Βενιζέλου»
Gmoulkas.wordpress.com, 23.03.2013
Του Γιώργου Μούλκα
Ο πολιτικός μηχανικός Κώστας Ζάμπας ανταπαντά στην Αττικό Μετρό ΑΕ
Εφικτό θεωρεί τον ανασχεδιασμό του σταθμού του μετρό στη Βενιζέλου, χωρίς απαγορευτικές αλλαγές των αρχικών μελετών, ο πολιτικός μηχανικός, δρ ΕΜΠ, Κώστας Ζάμπας, και επισημαίνει ότι η Αττικό Μετρό ΑΕ αποδέχεται επί της ουσίας ότι όντως υπάρχει λύση συνύπαρξης των αρχαιοτήτων και του υπόγειου σιδηρόδρομου στην καρδιά της Θεσσαλονίκης.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η λύση θα μπορούσε να εξερευθεί είτε επί τη βάσει της δικής του ιδέας, την οποία δημοσιοποίησε πρόσφατα, είτε σύμφωνα με άλλη τεχνική επιλογή, η οποία θα προκύψει κατόπιν συνεργασίας αρχαιολόγων, μηχανικών και μελετητών του έργου.
Τι έχει προτείνει
Οπως είναι γνωστό, ο Κώστας Ζάμπας έχει προτείνει (βλέπε εδώ) την ανύψωση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου κατά 2,5 μέτρα με τη χρήση δύο μεταλλικών εσχαρών (ενός «ταψιού» και μίας «κρεμάστρας»), ώστε να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι ανασκαφικές και οι κατασκευαστικές εργασίες στον επίμαχο σταθμό, και στη συνέχεια την εκ νέου τοποθέτησή τους, χωρίς να απαιτούνται σημαντικές χωροταξικές μεταβολές.
Επί της πρότασης αυτής η Αττικό Μετρό ΑΕ έχει λάβει θέση (βλέπε εδώ), υποστηρίζοντας ότι δεν προσφέρει απολύτως τίποτε στην επίλυση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει στο σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου, καθώς αυτά σχετίζονται κυρίως με την ουσιαστική δυσκολία για την εξεύρεση νέων λειτουργικών χώρων, εφόσον διατηρηθούν κατά χώραν οι αρχαιότητες.
Η ανταπάντηση
Σε διεξοδική ανταπάντησή του προς την Αττικό Μετρό ΑΕ, η οποία δημοσιεύεται σήμερα στον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής», ο κ. Ζάμπας αναφέρει ότι απ΄ αυτήν την ίδια την απάντηση της Αττικό Μετρό προκύπτει ότι υπάρχει λύση.
Αναλυτικότερα, η ανταπάντηση του κ. Ζάμπα έχει ως εξής:
Η απάντηση της Αττικό Μετρό ΑΕ επί της πρότασης που κατέθεσα πρόσφατα στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων («Αγγελιοφόρος της Κυριακής», 10.3.2013), όσον αφορά στη διατήρηση, κατά χώραν, των μοναδικών αρχαιοτήτων του σταθμού του μετρό Θεσσαλονίκης στην οδό Βενιζέλου, είναι – κατά τη γνώμη μου – μια πρόοδος για ένα νηφάλιο διάλογο, που είναι δυνατό να δώσει άμεση λύση στη σωτηρία και ανάδειξη του βυζαντινού σταυροδρομίου. Απ΄ αυτήν την απάντηση της Αττικό Μετρό προκύπτει ότι υπάρχει λύση.
Είναι πολύ θετικό ότι η Αττικό Μετρό δεν αμφισβητεί επί της αρχής το εφικτό της λύσης και μάλιστα με τον τρόπο που περιγράφεται και που έχει εφαρμοστεί επανειλημμένως, όσον αφορά στον εγκιβωτισμό. Ακόμα και στα τεχνικά θέματα που αναφέρονται, όπως οι υπάρχουσες αναμονές των οπλισμών για την πλάκα του επιπέδου -1, η ασφάλεια μιας αναρτημένης κατασκευής, το διαθέσιμο ύψος για την εργασία κάτω από τις ανυψωμένες αρχαιότητες, οι μελετητές γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν απαντήσεις και δεν χρειάζεται στο δημόσιο διάλογο να ταλαιπωρούμε τους μη ειδικούς για αυτές τις οπωσδήποτε ουσιώδεις λεπτομέρειες.
Η νέα χωροθέτηση
Το κύριο ερώτημα, που ορθώς τονίζεται από την Αττικό Μετρό ΑΕ, είναι «εάν η επαναχωροθέτηση του σταθμού (ηλεκτρομηχανολογικοί χώροι, προσβάσεις κοινού, έκδοση εισιτηρίων) είναι δυνατή χωρίς ριζικές αλλαγές, όπως απαλλοτριώσεις, κατεδαφίσεις κτηρίων κλπ»
Μετρό Αθήνας: ο σταθμός στο Μοναστηράκι
Η γνώμη μου είναι ότι αυτός ο ανασχεδιασμός στην ίδια θέση είναι εφικτός χωρίς απαγορευτικές αλλαγές του αρχικού σχεδιασμού. Μολονότι οι αρχαιότητες είναι πολύ σημαντικές ως σύνολο, πιστεύω ότι είναι δυνατό τμήματα του χώρου να διατεθούν για τις βασικές λειτουργικές ανάγκες του σταθμού. Πιστεύω ότι η γοητεία του σπουδαίου ευρήματος θα αναδειχτεί, όταν οι επισκέπτες – επιβάτες θα κινούνται μέσα στις αρχαιότητες και γύρω από αυτές. Το πολύ ωραίο παράδειγμα του σταθμού του μετρό της Αθήνας στο Μοναστηράκι δίνει μια εικόνα, όμως η περίπτωση της Θεσσαλονίκης θα είναι πολύ ωραιότερη.
Ποιοι όμως μπορούν να κάνουν επί της ουσίας αυτό το σημαντικό διάλογο, που θα δώσει τη συγκεκριμένη και άμεση λύση; Χωρίς να παραγνωρίζω τη συμβολή που μπορεί να έχουν οι επιτροπές των καταξιωμένων φορέων που ευαισθητοποιήθηκαν να συμβάλλουν, η γνώμη μου είναι ότι η λύση θα δοθεί με κοινή εργασία και μελέτη:
Του Υπουργείου Πολιτισμού (δηλαδή της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, που γνωρίζει καλά ποιοι χώροι στα 1.600 τ.μ. είναι δυνατό να διατεθούν για τις απολύτως αναγκαίες εγκαταστάσεις του σταθμού)
Της Αττικό Μετρό ΑΕ (που διαχειρίζεται αυτό το σύνθετο τεχνικό έργο)
Των μελετητών του σταθμού (γνωρίζω ότι είναι από τα καλύτερα μελετητικά γραφεία αρχιτεκτονικών, στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών μελετών).
Του ειδικού μελετητή – συνεργάτη για τις αποσπάσεις αρχαιοτήτων (ο οποίος έχει πολύ μεγάλη πείρα σε παρόμοιες επιχειρήσεις).
Έχω την πεποίθηση ότι, με βάση την ιδέα που πρότεινα ή με μια άλλη τεχνική λύση, είναι εφικτή η συνύπαρξη σταθμού και αρχαιοτήτων, που θα είναι ένα τοπόσημο – όχι μόνο για την φημισμένη βυζαντινή Θεσσαλονίκη, αλλά και για την πόλη του μέλλοντος.
Εάν τελεσφορήσει και μάλιστα σύντομα αυτή η μελέτη, τότε η πρότασή μου κάτι θα έχει προσφέρει και η δαπάνη χρόνου και χρήματος δε θα είναι μεγαλύτερη απ΄ αυτήν που ήδη προβλέπεται για τη μεταφορά, που θα καταστρέψει τη μεγαλύτερη αξία του ευρήματος, δηλαδή τη θέση του.
