Ράβε, ξήλωνε στο μετρό…
Μακεδονία, 29.03.2012
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Εκτροχιάστηκε ο σχεδιασμός του έργου κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα να υπάρξουν καθυστέρηση τουλάχιστον ενός εξαμήνου και σημαντική επιβάρυνση στο κόστος.
Οι μετροπόντικες παραμένουν ακινητοποιημένοι πριν από το σταθμό της Ανάληψης, από τον οποίο δεν μπορούν να περάσουν λόγω στενότητας και η ανάδοχος κοινοπραξία ζήτησε να αποσυναρμολογηθούν και να δρομολογηθούν σε αντίθετη φορά, από το τέρμα της χαραγμένης γραμμής.
Στο σταθμό της Ανάληψης παρουσιάζονται προβλήματα από τον αρχικό σχεδιασμό του έργου, που, όπως υποστηρίζουν τεχνικοί, κακώς δημοπρατήθηκε με τη μέθοδο της μελετοκατασκευής -δηλαδή η μελέτη της χάραξης γίνεται παράλληλα με την κατασκευή και ο ανάδοχος πρέπει να ακολουθεί την απλοϊκή λογική «βλέποντας και κάνοντας». Στη μελέτη για το σταθμό της Ανάληψης δεν είχαν ληφθεί υπόψη η στενότητα του δρόμου και η ύπαρξη μπαλκονιών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εργαστούν οι γερανοί. Οι διαφραγματικοί τοίχοι πρέπει να γίνουν κατακόρυφα, αλλά εμπόδιζαν τα μπαλκόνια. Ακόμη και τα εδάφη έχουν φτωχά γεωμετρικά χαρακτηριστικά. Έτσι οι τεχνικοί της «Αττικό μετρό Α.Ε.» αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν μία παγκοσμίως πρωτότυπη μέθοδο, βάσει της οποίας οι σήραγγες του μετρό στο σημείο θα συγκλίνουν σε μεγάλο βαθμό, σχεδόν θα αγγίζει η μία την άλλη. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να κλείσει ο δρόμος της Δελφών, όπως και έγινε.
Η αλλαγή του σχεδιασμού κατασκευής του σταθμού έχει ελεγχθεί και από το σώμα επιθεωρητών δημοσίων έργων, το οποίο διαπίστωσε ότι οι υπηρεσίες του μετρό και ο ανάδοχος καθυστέρησαν σημαντικά να βρούνε λύση, γεγονός που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του έργου. Το κράτος δεν μπορεί να διεκδικήσει αποζημίωση από τον ανάδοχο, καθώς η καθυστέρηση δεν οφειλόταν σε αποκλειστική υπαιτιότητά του. Διαπιστώθηκε ακόμη ότι σε κάποια στάδια του έργου προηγείται η κατασκευή και έπεται η έγκριση των μελετών.
Η σύγκλιση των σηράγγων δεν επιτρέπει στους μετροπόντικες να περάσουν από το σταθμό της Ανάληψης, όσο βρίσκεται σε εξέλιξη το τεχνικό έργο. Έτσι ακινητοποιήθηκαν και αναμένεται λύση στο πρόβλημα που ανέκυψε. Η κοινοπραξία κατέθεσε σχέδιο στην «Αττικό Μετρό», σύμφωνα με το οποίο τα μηχανήματα ολομέτωπης διάνοιξης θα αποσυναρμολογηθούν, θα μεταφερθούν τμηματικά με φορτηγά στο τέρμα της γραμμής, στη Νέα Ελβετία, όπου θα επανασυναρμολογηθούν και θα αρχίσουν αντίστροφα το έργο τους. Το σχέδιο δεν έχει ακόμη εγκριθεί, αλλά το δ.σ. της «Αττικό Μετρό» είναι θετικά διακείμενο. Άλλωστε ήδη άρχισαν εργασίες, για να βγουν στην επιφάνεια οι μετροπόντικες.
Εταιρεία που συμμετέχει στην κοινοπραξία κάλεσε προχθές το βράδυ εκπροσώπους των εργαζομένων, στους οποίους ανακοίνωσε ότι σταδιακά θα απολυθούν τα 100 άτομα που δουλεύουν στις σήραγγες (20 διοικητικοί και 80 εργάτες), καθώς με την ακινητοποίηση των μηχανημάτων δεν έχουν έργο.
Τα εμπόδια των απαλλοτριώσεων
Η λύση της αποσυναρμολόγησης προκρίνεται και για επιπλέον έναν λόγο. Πρέπει να γίνουν απαλλοτριώσεις στους σταθμούς της Πατρικίου, της Βούλγαρη και της Νέας Ελβετίας. Για τον ορισμό τιμής στις απαλλοτριώσεις της Πατρικίου επρόκειτο να γίνει δικαστήριο το Μάιο του 2011, αλλά έπειτα από δύο αναβολές λόγω απεργιών των δικαστικών υπαλλήλων θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Τρίτη. Δικαστήρια θα γίνουν και για τα υπόλοιπα τμήματα. Επομένως ο δρόμος είναι ακόμη κλειστός για τους μετροπόντικες στους τελευταίους τρεις σταθμούς. Ενδεχομένως να υπάρξει πρόβλημα και για την αντίστροφη πορεία των μηχανημάτων από τη Νέα Ελβετία προς το σταθμό της Ανάληψης, αφού η απαραίτητη έκταση δεν έχει δεσμευτεί ακόμη. Οι αρμόδιοι αισιοδοξούν ότι ο δήμος Θεσσαλονίκης, στον οποίο ανήκει το οικόπεδο της Νέας Ελβετίας, δεν θα προβάλει κωλύματα. Σημειώνεται ότι αρχικά ο σταθμός της Βούλγαρη είχε χωροθετηθεί πάνω σε σεισμικό ρήγμα και της Νέας Ελβετίας πάνω σε ρέμα και χρειάστηκε να γίνει μετατόπιση.
Σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει καθυστέρηση στο έργο, που σύμφωνα με τους νεότερους υπολογισμούς θα ολοκληρωθεί το 2015 (στην αρχική σύμβαση προβλεπόταν ότι θα έχει αποπερατωθεί τον Οκτώβριο του 2012), αλλά με τα νέα δεδομένα ίσως συνεχίζεται να εκτελείται ολόκληρο το 2016. Η αποσυναρμολόγηση και η συναρμολόγηση των μετροποντικών απαιτεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο και εκτιμάται ότι θα γίνουν εντός του καλοκαιριού, δηλαδή θα χαθούν εννέα μήνες. Όσο για το κόστος, είναι ακόμη ανυπολόγιστο, ενώ δεν έχει αποφασιστεί αν θα το επωμιστεί ο ανάδοχος ή η ελληνική πολιτεία. «Αποσυναρμολόγηση έγινε και στην Αθήνα και δεν πρόκειται να επιβαρύνει χρονικά το έργο», υποστηρίζει στη «Μ» στέλεχος του μετρό.
Η μετεγκατάσταση της εξόδου
Παράλληλα με τη μετακίνηση των μηχανημάτων ολομέτωπης διάνοιξης φαίνεται ότι στη Νέα Ελβετία θα εγκατασταθεί και η ανάδοχος κοινοπραξία. Στην αφετηρία του μετρό, στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης, γίνεται η εξαγωγή των υλικών, χωμάτων, που απομακρύνονται στη διάρκεια της διάνοιξης των σηράγγων. Οι εγκαταστάσεις αυτές σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό έπρεπε να έχουν μετακινηθεί ήδη στο σταθμό του Πανεπιστημίου. Επειδή όμως βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και προφανώς θα προκαλούνταν όχληση και κυκλοφοριακά προβλήματα (εκτός των περιβαλλοντικών) από τα φορτηγά που μεταφέρουν τα χώματα επιλέχθηκε η Νέα Ελβετία. Εντός του Μαΐου αναμένεται να μετακινηθούν οι εγκαταστάσεις και να απελευθερωθεί η πλατεία Σιδηροδρομικού Σταθμού, ώστε να αποδοθεί στη χρήση του κοινού, ενώ το έργο θα συνεχίζεται υπογείως. Στο σταθμό της αφετηρίας έχουν ολοκληρωθεί προ εξαμήνου οι αρχαιολογικές έρευνες και είναι ο πρώτος που παραδόθηκε προς κατασκευή.
Δεσμευμένοι θα μείνουν από την αρχαιολογική υπηρεσία οι σταθμοί Βενιζέλου και Αγίας Σοφίας, καθώς και ο κόμβος της πλατείας Δημοκρατίας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο σταθμό Συντριβανίου σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή της πλάκας οροφής και άρχισε η κατασκευή της πλάκας επιπέδου στο δεύτερο υπόγειο επίπεδο του σταθμού Πανεπιστημίου. Στο σταθμό του Ευκλείδη εκτελούνται εργασίες εγκατάστασης κυλιόμενης σκάλας στη βόρεια είσοδο, ενώ ολοκληρώθηκε η αρχαιολογική ανασκαφή σε τμήμα του σταθμού Φλέμιγκ και σύντομα αναμένεται να αρχίσουν οι εργασίες εκσκαφής. Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι εργασίες για την υπογειοποίηση των δικτύων της ΔΕΗ στο χώρο του αμαξοστασίου του μετρό στην Πυλαία. Τα έργα πολιτικού μηχανικού έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 43% και έως σήμερα έχει κατασκευαστεί το 70% των σηράγγων του μετρό. Σε ποσοστό 57% έχουν αποπερατωθεί οι αρχαιολογικές ανασκαφές.
Στους λόγους καθυστέρησης του έργου περιλαμβάνεται η εκτεταμένη αρχαιολογική έρευνα, που είχε προϋπολογιστεί σε 15 εκατ. ευρώ. Μέχρι τώρα έχουν δαπανηθεί 43 εκατ. και υπογράφηκε συμπληρωματική σύμβαση 41,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή θα κοστίσει περίπου 100 εκατ. ευρώ.
Απομακρύνεται ο υδράργυρος, έρχονται απολύσεις
Ουδείς γνωρίζει πότε θα απελευθερωθεί το εργοτάξιο του σταθμού Βενιζέλου, όπου εντοπίστηκε υδράργυρος. Σύμφωνα με την κοινοπραξία του έργου απαιτούνται καθαρισμός και απορρύπανση σε έκταση 120 τ.μ.
Το εξειδικευμένο εργαστήριο της Γερμανίας, στο οποίο στάλθηκαν δείγματα εδάφους από τον εργοταξιακό χώρο για έλεγχο και μετρήσεις, διαπίστωσε ότι στην παραπάνω έκταση έχει εμποτιστεί μέρος του υδραργύρου. Σύμφωνα με τον ανάδοχο «ολοκληρώνεται η απομάκρυνση των χωματισμών του ανευρεθέντος υδραργύρου στο πρώτο σημείο όπου βρέθηκε. Μετά την απομάκρυνση αυτών των χωματισμών θα ληφθούν εκ νέου δείγματα εδάφους για επιβεβαίωση ολοκλήρωσης της απορρύπανσης». Στο δεύτερο σημείο όπου εντοπίστηκε υδράργυρος συνεχίζονται οι εργασίες απομάκρυνσης της απαιτούμενης ποσότητας του εδάφους. «Σημειώνουμε ότι διεξάγεται καθημερινά έλεγχος για την ποιότητα της ατμόσφαιρας και δεν διαπιστώθηκε κανενός είδους ρύπανση ή μόλυνση και ως εκ τούτου δεν υπάρχει καμία ανησυχία για τη δημόσια υγεία», διαβεβαιώνει ο κατασκευαστής.
Το εργοτάξιο θα μείνει κλειστό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το γεγονός αυτό φαίνεται ότι θα έχει εργασιακές επιπτώσεις, καθώς η ανάδοχος κοινοπραξία σκέφτεται να εφαρμόσει πρόγραμμα εκ περιτροπής εργασίας για τους 220 εργαζόμενους στο εργοτάξιο της Βενιζέλου, τους οποίους θα απασχολεί στα εργοτάξια της Πυλαίας και της πλατείας Δημοκρατίας. Οι εργαζόμενοι αρνούνται και βρίσκονται σε διαβουλεύσεις.
Χθες οι εργαζόμενοι στο μετρό πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία, διαμαρτυρόμενοι για καθυστέρηση στην πληρωμή του Φεβρουαρίου και αντιδρώντας στις προθέσεις της κοινοπραξίας να κάνει απολύσεις.
