Προσπάθεια επανεκκίνησης του μετρό
Μακεδονία, 26.09.2012
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Νότα αισιοδοξίας ότι θα δοθούν λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το μετρό Θεσσαλονίκης, ότι το έργο θα ξεμπλοκάρει και ότι θα γίνουν προσπάθειες να εντατικοποιηθούν οι εργασίες, δόθηκε από τους εμπλεκόμενους φορείς σε χθεσινή ημερίδα του ΤΕΕ/ΤΚΜ, χωρίς ωστόσο να έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο μη επίτευξης συμφωνίας της πολιτείας με τον ανάδοχο του έργου σε συμβατικές διαφορές.
Ο γενικός γραμματέας Υποδομών Στράτος Σιμόπουλος ανακοίνωσε ότι έχουν υπογραφεί οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις και δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασης του ανάδοχου στους σταθμούς Παπαφείου και Νέας Ελβετίας, ενώ σε δύο εβδομάδες θα ξεκινήσουν από τον εργολάβο οι εργασίες στον σταθμό της Ανάληψης, που είναι σταματημένες εδώ και επτά μήνες. Ο ίδιος δήλωσε ότι προωθούνται νομοθετικές ρυθμίσεις για την ικανοποίηση εύλογων αιτημάτων που κατέθεσε η κοινοπραξία, αλλά και για την ανακούφιση των επαγγελματιών που πλήττονται από τα εργοτάξια του μετρό. Παρά τις παραπάνω θετικές εξελίξεις, ωστόσο, παραμένει ακόμη άγνωστο το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου, το οποίο θα γνωστοποιηθεί εντός του Οκτωβρίου και εφόσον εν τω μεταξύ υπάρξει συμφωνία μεταξύ αναδόχου και πολιτείας.
Η ημερίδα του ΤΕΕ/ΤΚΜ, που έγινε στο αμφιθέατρο του Επιμελητηρίου στη Θεσσαλονίκη, είχε σαν στόχο να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν στο μετρό και να αποκαλυφθεί «όλη η αλήθεια» για την πορεία των εργασιών. Στελέχη του επιμελητηρίου, της αναθέτουσας εταιρείας Αττικό Μετρό ΑΕ. και της αναδόχου κοινοπραξίας εξέθεσαν τα δεδομένα της κατασκευής και ανέλυσαν τους λόγους των καθυστερήσεων του έργου. Η Αττικό Μετρό απέδωσε την τελευταία εμπλοκή του έργου στα προβλήματα ρευστότητας του εργολάβου και ο ανάδοχος κατήγγειλε το δημόσιο ότι ζήτησε ένα διαφορετικό έργο από αυτό που προέβλεπε η σύμβαση, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος και να σημειώνονται καθυστερήσεις.
Ο γ.γ. Υποδομών κ. Σιμόπουλος παραδέχτηκε ότι η σύμβαση «έδεσε χειροπόδαρα τον ανάδοχο» ενώ άφησε αιχμές κατά των αρχαιολογικών υπηρεσιών, υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να εξετάζουν αν η αξία των αρχαιολογικών ευρημάτων είναι πιο σημαντική από την πορεία του έργου». Ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό ΑΕ Χρήστος Τσίτουρας υποστήριξε ότι το έργο ήταν ανώριμο, και με το σύστημα της μελετοκατασκευής που επιλέχθηκε, επιδεινώθηκε η κατάσταση. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές υπολογίστηκε να διαρκέσουν ένα έτος και να στοιχίσουν 15 εκατ. ευρώ αλλά έχουν περάσει 6,5 χρόνια και συνεχίζονται, με το κόστος να εκτοξεύεται στα 90 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις απαλλοτριώσεις, που δεν έχουν ακόμη γίνει, ο κ. Τσίτουρας εξήγησε ότι σε κάποιες περιπτώσεις έγιναν μετατοπίσεις σταθμών και έπρεπε η διαδικασία να ξεκινήσει από την αρχή.
Μέχρι σήμερα έχουν απορροφηθεί 282,2 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 1,1 δισ. του προϋπολογισμού του έργου, σύμφωνα με τον διευθυντή Μετρό Θεσσαλονίκης Γιώργο Κωνσταντινίδη. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που μέχρι σήμερα αποκάλυψαν 94.000 κινητά ευρήματα, θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2012, ανέφερε η διευθύντρια της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δέσποινα Μακροπούλου.
Τα προβλήματα της κοινοπραξίας
Στα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει ο ανάδοχος από την πρώτη στιγμή της υπογραφής της σύμβασης, τον Απρίλιο του 2006, αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής του έργου Μιχάλης Σίμας, εκπρόσωπος της κοινοπραξίας ΑΕΓΕΚ – IMPREGILO – ANSALDO TSF – SELI – ANSALDOBREDA. «Έχουμε εξοπλισμό 30 εκατ. ευρώ θαμμένο στα εργοτάξια, που δεν χρησιμοποιούμε για λόγους για τους οποίους δεν ευθυνόμαστε. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε το έργο», ανέφερε ο κ. Σίμας, εξηγώντας ότι ο ρυθμός απορρόφησης κονδυλίων, που σήμερα είναι στο 1 εκατ. το μήνα, μπορεί να φθάσει τα 3 εκατ. μηνιαίως, αν και για να προχωρήσει ταχύτατα το έργο πρέπει να γίνονται εργασίες 15 εκατ. ευρώ το μήνα.
Η σύμβαση, όπως είπε, είχε υπογραφεί με τρία βασικά στοιχεία που ανατράπηκαν και επιβάρυναν την κοινοπραξία με επιπλέον κόστος:
1. Η περιβαλλοντική μελέτη προέβλεπε ότι τα μπάζα των εκσκαφών θα οδηγούνται στην 6η προβλήτα του λιμανιού Θεσσαλονίκης, αλλά η διοίκηση του ΟΛΘ δεν τα δέχθηκε και μεταφέρονται σε απόσταση 40 και πλέον χιλιομέτρων.
2. Η σύμβαση είχε δεσμευτικές απαιτήσεις οι οποίες βασίζονταν σε λάθος σχεδιασμό, όπως να μη μετακινηθούν στο ελάχιστο οι θέσεις των σταθμών, κάτι που στην πραγματικότητα δεν μπορούσε να γίνει.
3. Προβλεπόταν μετά το Σιντριβάνι να γίνει η διέλευση σε έτοιμους σταθμούς, αλλά οι χώροι δεν παραδόθηκαν. Επίσης, η σύμβαση όριζε συγκεκριμένη μέθοδο για την κατασκευή των σταθμών, αλλά σε τέσσερις σταθμούς αναγκαστικά ακολουθήθηκε άλλη μέθοδος.
Ο κ. Σίμας ανέφερε ότι ενώ προβλεπόταν να παραδοθούν οι χώροι για τη δημιουργία εργοταξίων τον Ιούλιο του 2008, μέχρι σήμερα δεν παραδόθηκαν πέντε σταθμοί. Η παράδοση των σταθμών καθυστέρησε από 5 μέχρι 65 μήνες.
Φορέας διοίκησης
Την ίδρυση ανεξάρτητου φορέα που θα διοικεί το έργο του μετρό από τη Θεσσαλονίκη πρότεινε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ Αναστάσιος Κονακλίδης, επισημαίνοντας ότι ένα τόσο μεγάλο έργο δεν μπορεί να τηλεδιοικείται. Η ομάδα εργασίας που συνέστησε ο φορέας για να ασχοληθεί με το θέμα του μετρό προτείνει επίσης στενή παρακολούθηση των αρχαιολογικών ανασκαφών, τριμηνιαία σύσκεψη φορέων για την πρόοδο του έργου, νομοθετική ρύθμιση για τη λειτουργία επιτροπής φιλικού διακανονισμού για την επίλυση συμβατικών διαφωνιών, επιτροπή αξιολόγησης ενστάσεων, ακριβές χρονοδιάγραμμα, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, τροποποίηση του νόμου για απαλλοτριώσεις, δημοπράτηση έργων με πλήρεις μελέτες και, τέλος, προβολή των αρχαιολογικών ευρημάτων.
Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Απόστολος Τζιτζικώστας τόνισε ότι «πρέπει επιτέλους να ειπωθούν αλήθειες και να τεθούν ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα, έτσι ώστε το μετρό να μη μετατραπεί από έργο πνοής σε καταστροφή της Θεσσαλονίκης, της τοπικής κοινωνίας και των επαγγελματιών». Ο αντιδήμαρχος Αστικού Σχεδιασμού Ανδρέας Κουράκης ανέφερε ότι ο δήμος θα ανοίξει και πάλι τους φακέλους δημιουργίας τραμ και θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας παράλληλα με την κατασκευή του μετρό, ενώ τόνισε ότι με τα εργοτάξια του μετρό «η πόλη δεν λειτουργεί».
