Θεσσαλονίκη: Πατάει… γκάζι το μετρό
Αγγελιοφόρος, 30.12.2011
Της Ντόνιας Κανιτσάκη
Ετος – σταθμός αναμένεται να είναι το 2012 για την πορεία του μετρό της Θεσσαλονίκης, όχι της βασικής γραμμής, αλλά συνολικά του δικτύου που σχεδιάζεται. Κι αυτό καθώς, αν όλα πάνε καλά, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους όχι μόνο θα ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για την επέκταση του μετρό προς την Καλαμαριά, αλλά και θα εγκατασταθεί ανάδοχος, δηλαδή θα αρχίσουν οι εργασίες κατασκευής του έργου.
Παράλληλα, κατά το 2012 αναμένεται να δημοπρατηθούν οι οριστικές μελέτες για μία ακόμα επέκταση του υπόγειου μέσου σε σταθερή τροχιά της Θεσσαλονίκης, αυτήν τη φορά προς τα δυτικά, και συγκεκριμένα προς τη Σταυρούπολη και την Ευκαρπία.
Πρόκειται για συγκεκριμένα βήματα, τα οποία γίνονται με βάση το σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που προβλέπει στη Θεσσαλονίκη τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου μετρό, μήκους 33 χλμ., το οποίο θα διαθέτει 33 σταθμούς.
Ετσι, έπειτα από από τη βασική γραμμή, μήκους 9,6 χλμ., που θα εκτείνεται από το Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία, η οποία κατασκευάζεται, σειρά παίρνει η επέκταση προς την Καλαμαριά, που θα ξεκινά από το σταθμό Πατρικίου, τον ενδέκατο, κατά σειρά, της βασικής γραμμής και θα φτάνει μέχρι τη Μίκρα.
Πρόκειται για μία γραμμή μήκους 4,8 χλμ., η οποία θα έχει πέντε σταθμούς: Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα. Ο προϋπολογισμός του έργου, που θα δημοπρατηθεί από το ΕΣΠΑ, είναι 650 εκατ. ευρώ. Η έναρξη των εργασιών θα γίνει το πρώτο εξάμηνο του 2012, υπό την προϋπόθεση ότι δε θα υπάρξουν νομικές εμπλοκές μεταξύ των διαγωνιζόμενων εταιριών.
Οι επεκτάσεις
Για την πλήρη ανάπτυξη δικτύου μετρό στη Θεσσαλονίκη σχεδιάζονται ακόμα τρεις επεκτάσεις, αλλά και ένας νέος κλάδος. Η πρώτη επέκταση προς τα δυτικά, είναι αυτή προς τη Σταυρούπολη και τα νοσοκομεία «Παπαγεωργίου» και «424». Θα έχει μήκος 6,5 χλμ. και θα διαθέτει έξι σταθμούς: Νεάπολη, Παύλου Μελά, Σταυρούπολη, Πολίχνη, Ευκαρπία και νοσοκομεία. Ο προϋπολογισμός της συγκεκριμένης γραμμής ανέρχεται σε 650 εκατ. ευρώ.
Επόμενη επέκταση είναι αυτή προς τον Εύοσμο, μήκους 4,4 χλμ., που θα έχει τέσσερις σταθμούς: Αμπελόκηποι, Μενεμένη, Εύοσμος, Σχολές, με προϋπολογισμό 440 εκατ. ευρώ.
Η επέκταση προς το αεροδρόμιο «Μακεδονία» θα έχει μήκος 5,5 χλμ., ενώ η χάραξή της ενδεχομένως να είναι επίγεια ή ακόμα και εναέρια (monorail). Θα διαθέτει τέσσερις σταθμούς και ο προϋπολογισμός εκτιμάται να είναι της τάξης των 300 εκατ. ευρώ.
Ο νέος κλάδος που σχεδιάζεται θα φεύγει από τα Πανεπιστήμια προς την Τούμπα και τη Χαριλάου. Θα έχει μήκος 4,8 χλμ., εκ των οποίων το τελευταίο προβλέπεται να είναι η υφιστάμενη σήραγγα πρόσβασης προς το αμαξοστάσιο της Πυλαίας. Για τις ανάγκες του κλάδου προβλέπεται η κατασκευή τριών σταθμών: Τούμπα, Χαριλάου, Νέα Ελβετία. Ο προϋπολογισμός εκτιμάται να είναι της τάξης των 380 εκατ. ευρώ.
Η βασική γραμμή
Την ίδια ώρα, με ικανοποιητικούς ρυθμούς προχωρούν πλέον οι εργασίες κατασκευής της βασικής γραμμής. Τα έργα πολιτικού μηχανικού έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40%, η διάνοιξη σηράγγων αγγίζει το 70% (ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου έξι χιλιόμετρα σε καθεμία από τις δύο μονές σήραγγες που έχει το μετρό της Θεσσαλονίκης), ενώ ξεκινούν και οι αρχιτεκτονικές εργασίες, αλλά και οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις στους σταθμούς που ολοκληρώνονται.
Οι αρχαιολογικές έρευνες
Οσον αφορά το… αγκάθι του μετρό, τις αρχαιολογικές ανασκαφές, σήμερα έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό περίπου 57%, ωστόσο έχουν επιταχυνθεί, σε σχέση με το παρελθόν, και υπολογίζεται ότι μέσα στο 2012 θα ολοκληρωθούν. Ετσι, αρχαιολογική έρευνα εκτελείται στη διακλάδωση προς Σταυρούπολη και στους σταθμούς Δημοκρατίας, «Βενιζέλου», «Αγίας Σοφίας» και «Φλέμινγκ».
Πάντως, είναι γεγονός ότι είχε υποεκτιμηθεί το μέγεθος και ο χρόνος που θα απαιτούσε η αρχαιολογική έρευνα. Για να περιοριστούν οι καθυστερήσεις, καταβάλλονται προσπάθειες για την επίσπευση των ανασκαφικών εργασιών. Για το σκοπό αυτό, έχει τοποθετηθεί και δεύτερη βάρδια εργατοτεχνιτών σε σχεδόν όλα τα σκάμματα.
Εξάλλου, καθώς τα εργοτάξια είναι εγκατεστημένα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και κατά τη διάρκεια της κατασκευής δημιουργούνται προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία της πόλης, υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της «Αττικό Μετρό ΑΕ» και φορέων της Θεσσαλονίκης, με σκοπό την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν.
Σε εννέα μέτωπα
Οσον αφορά αυτή καθεαυτήν την κατασκευή του μετρό, εργασίες εκτελούνται σε εννέα μέτωπα και συγκεκριμένα στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, στον επίσταθμο (το σημείο όπου θα στρίβουν οι συρμοί για να αλλάξουν κατεύθυνση), στους σταθμούς Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο, «Ευκλείδης», «Φλέμινγκ» και «Ανάληψη». Εργασίες εκτελούνται, επίσης, για την κατασκευή του αμαξοστασίου, αλλά και των σηράγγων.
Αναλυτικότερα, στον επίσταθμο, που βρίσκεται δυτικότερα του Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού και αποτελεί το σημείο όπου θα στρίβουν οι συρμοί για να αλλάξουν κατεύθυνση, έχουν ολοκληρωθεί οι παρακάμψεις δικτύων των οργανισμών κοινής ωφελείας, οι αρχαιολογικές εργασίες και η κατασκευή των διαφραγματικών τοίχων (του περιβλήματος του σταθμού). Εχουν, επίσης, ολοκληρωθεί στο μεγαλύτερο τμήμα του επιστάθμου οι εργασίες εκσκαφής και αντιστήριξης (90%), η κατασκευή της πλάκας οροφής (95%) και της πλάκας θεμελίωσης (80%). Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες κατασκευής του δυτικού φρεατίου.
Στην αφετηρία του μετρό, στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή τμήματος της πλάκας οροφής (30%), της πλάκας διακίνησης των επιβατών (40%) και της πλάκας πυθμένα (20%). Βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες κατασκευής της πλάκας επιπέδου -1 του σταθμού (38%) και της βόρειας πρόσβασης (30%).
Στη διακλάδωση του μετρό για τη μελλοντική επέκταση προς τη Σταυρούπολη, που ήδη κατασκευάζεται, βρίσκεται σε εξέλιξη αρχαιολογική ανασκαφή.
Στο σταθμό Δημοκρατίας, έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αρχαιολογικής ανασκαφής, στο νότιο τμήμα του σταθμού, και σε εξέλιξη βρίσκεται η ανασκαφή στο βόρειο τμήμα.
Στο κέντρο
Στο σταθμό Βενιζέλου επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα, κάτι το οποίο ισχύει και στο σταθμό Αγίας Σοφίας.
Στο σταθμό Σιντριβάνι αναθεωρήθηκαν οι μελέτες, καθώς το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποφάσισε τη διατήρηση της εκκλησίας σε ρυθμό βασιλικής που ήρθε στο φως, η οποία καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο του σταθμού. Στο υπόλοιπο τμήμα του ολοκληρώθηκε η αρχαιολογική έρευνα και εκτελούνται κατασκευαστικές εργασίες.
Στο σταθμό Πανεπιστήμιο, έχει ολοκληρωθεί η εκσκαφή του σταθμού μέχρι το επίπεδο -1 και η κατασκευή της πλάκας οροφής, της μεσόπλακας του σταθμού και της πλάκας επιπέδου -1. Επιπλέον, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή της πλάκας οροφής. Σε εξέλιξη βρίσκονται εργασίες κατασκευής των βόρειων φρεατίων, της νότιας πρόσβασης, του νότιου φρεατίου και σκυροδέτησης.
Στα ανατολικά
Ανατολικότερα, και συγκεκριμένα στο σταθμό «Παπάφη», εκκρεμεί αφενός η έκδοση δικαστικής απόφασης σχετικά με την κοπή δέντρων προκειμένου να εξελιχθούν εργασίες. Αφετέρου, ακόμα δεν έχει δοθεί το «πράσινο φως» από τη διοίκηση του ορφανοτροφείου για την παραχώρηση του χώρου που απαιτείται προκειμένου να κατασκευαστεί ο σταθμός.
Ο σταθμός «Ευκλείδης», αντίθετα, αποτελεί το σταθμό… πρότυπο, καθώς, ουσιαστικά, έχει ολοκληρωθεί και μάλιστα προ πολλού.
Στο σταθμό «Φλέμινγκ», ολοκληρώθηκε η εκσκαφή και αντιστήριξη του σταθμού στα επίπεδα -1 και -2, καθώς και η κατασκευή των πλακών οροφής και των επιπέδων -1, -2. Βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες κατασκευής των πασσάλων και του νότιου φρεατίου, και ταυτόχρονα εκτελείται αρχαιολογική ανασκαφή.
Στον… πολύπαθο σταθμό της «Ανάληψης», για τις ανάγκες κατασκευής του οποίου έχει κλείσει η οδός Δελφών, κατασκευάζονται οι διαφραγματικοί τοίχοι και πραγματοποιούνται εργασίες ενίσχυσης των χαλαρών εδαφών της περιοχής.
Απαλλοτριώσεις
Ανατολικότερα, ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο… ρόδινα για το μετρό, καθώς ακόμα εκκρεμεί η ολοκλήρωση απαλλοτριώσεων και οι εργασίες καθυστερούν.
Ετσι, στο σταθμό «Πατρικίου» και στη διακλάδωση προς την Καλαμαριά μπορεί να έχουν γίνει οι παρακάμψεις των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφελείας στο μεγαλύτερό τους τμήμα, όχι όμως σε όλο. Το δικαστήριο πρόκειται να γίνει, αν δεν υπάρξει νέα αναβολή, στις 7 του προσεχούς Φεβρουαρίου.
Οι απαλλοτριώσεις εκκρεμούν, επίσης, στους σταθμούς Βούλγαρη και Νέα Ελβετία, καθώς και σε μικρό τμήμα του αμαξοστασίου, στο μεγαλύτερο τμήμα του οποίου, πάντως, έχει γίνει εργοταξιακή κατάληψη.
Τέλος, από τη Νέα Ελβετία μέχρι το αμαξοστάσιο του μετρό, που θα βρίσκεται στην Πυλαία, θα πρέπει να κατασκευαστεί σήραγγα, με ανοιχτό όρυγμα. Αυτό που έχει γίνει μέχρι στιγμής, είναι οι παρακάμψεις των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφέλειας, σε τμήμα της συγκεκριμένης σήραγγας.
