Η βυζαντινή Θεσσαλονίκη στο σταθμό του μετρό «Βενιζέλος»
Το Βήμα, 12.10.2011
Η Μέση Οδός, παράλληλα της σημερινής Εγνατίας, διέτρεχε όλη την πόλη
Η βυζαντινή Θεσσαλονίκη στο σταθμό του μετρό «Βενιζέλος»
Κεντρικό δρόμο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, που η χρήση του είχε φθάσει ως και τον 19ο αιώνα αλλά και τμήματα ενός υδραυλικού συστήματος που όμοιό του δεν έχει ξαναβρεθεί, έχουν φέρει στο φως οι ανασκαφές, που γίνονται για την κατασκευή του μετρό στη συμπρωτεύουσα. Και μπορεί η Μέση Οδός όπως ονομάζεται αυτός ο δρόμος να μην μπορεί να διασωθεί, τα κατάλοιπα όμως των υδραυλικών κατασκευών, αφού θα απομακρυνθούν από τη θέση τους προκειμένου να κατασκευαστεί ο σταθμός «Βενιζέλος», στη συνέχεια θα ενταχθούν σ΄ αυτόν ως εκθέματα. Την απόφαση έλαβε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στο οποίο παρουσιάσθηκαν τα συγκεκριμένα ευρήματα που προσφέρουν πλούτο πληροφοριών για την πόλη κατά τη Βυζαντινή περίοδο.
Η Μέση Οδός, η οποία αποκαλύφθηκε από τις ανασκαφές σε μήκος 76,6 μέτρων, παράλληλα της σημερινής Εγνατίας, διέτρεχε όλη την πόλη. Ηταν ένας πλατύς δρόμος που έφθανε στα έξι ή εξίμισι μέτρα, με κάποια αυξομείωση μέσα στους αιώνες ανάλογα με τις… επεκτατικές διαθέσεις των καταστηματαρχών, που έκλεβαν κατά καιρούς λίγα ως πολλά εκατοστά. Στις πλευρές του πάντως, υπήρχαν στενά πεζοδρόμια ενώ η κατασκευή του είχε γίνει κυρίως από πέτρες και κεραμίδια. Οι αρχαιολόγοι μάλιστα εντόπισαν πολλές φάσεις ανακατασκευής της οδού καθώς η σπουδαιότητά της επέβαλλε την διαρκή συντήρησή της.
Στενά δρομάκια εξάλλου, που όριζαν οικοδομικά τετράγωνα κατέληγαν σ΄ αυτό τον κεντρικό δρόμο και εκεί ανάμεσα βρίσκονταν μικρά μαγαζιά, εργαστήρια καθώς και κατοικίες. Εικοσιτέσσερα τέτοια οικήματα φτιαγμένα με λασπόχτιστους τοίχους αλλά και με ενσωματωμένα αρχαία μάρμαρα ήρθαν στο φως στη συγκεκριμένη περιοχή, η κατασκευή και η διατήρησή τους όμως δεν επιτρέπει τη διατήρησή τους, έτσι θα αποδομηθούν.
Δύο υπόγειοι καμαροσκεπείς χώροι, στιβαρής κατασκευής και με κλίμακες καθόδου που εντοπίσθηκαν στο άκρον της ανασκαφής θεωρούνται εξάλλου από τους αρχαιολόγους ως τμήματα ενός δικτύου κατασκευών υδραυλικού χαρακτήρα, το οποίο συνεχίζεται και κάτω τις οικοδομές της περιοχής. Αυτοί είναι που θα αποξηλωθούν ώστε μελλοντικά να τοποθετηθούν στο σταθμό. Αν στην περιοχή αυτή πάντως υπάρξουν και αρχαιότερα ευρήματα από τα βυζαντινά θα το δείξει η συνέχιση της ανασκαφής.
