Επίσημη παραδοχή για βεβιασμένη δημοπράτηση του Μετρό Θεσσαλονίκης
Το Βήμα, 14.03.2015
Του Αχιλλέα Χεκίμογλου
Αττικό Μετρό: Τρεις εταιρείες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα
Την πρώτη επίσημη παραδοχή ότι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, δηλαδή το Μετρό Θεσσαλονίκης δημοπρατήθηκε στο… πόδι κάνει η Αττικό Μετρό (ΑΜ), σύμφωνα με έγγραφο που διαβίβασε στη Βουλή το υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Τουρισμού και Ναυτιλίας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απάντηση της Αττικό Μετρό που απέστειλε ο υπουργός κ. Γιώργος Σταθάκης, σε γραπτή ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ κ. Σάκη Βαρδαλή και κυρίας Ελένης Γερασιμίδου, «μετά την αποτυχημένη απόπειρα ανάθεσης της κατασκευής του με τη μορφή της σύμβασης παραχώρησης… το έργο της βασικής γραμμής δημοπρατήθηκε βεβιασμένα».
Το έργο προχώρησε με σοβαρά προβλήματα, σημειώνεται, «κατά βάση με τον σχεδιασμό που είχε επιμεληθεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ο οποίος είχε προσδιορίσει μεταξύ άλλων τη χάραξη και τις θέσεις των σταθμών, σε ορισμένους εκ των οποίων διαπιστώθηκαν στη φάση ωρίμασης των μελετών σοβαρά προβλήματα (χωροθέτηση του Σταθμού Νέας Ελβετίας εντός των ορίων υδατορέματος, του Σταθμού Βούλγαρη σε ρήγμα, του Σταθμού Ανάληψη στα όρια οικοδομών κλπ».
Αυτό το γεγονός, αναφέρει η εταιρεία, οδήγησε σε συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις και στις γνώριμες αργές διαδικασίες που είχαν αποτέλεσμα να παραδοθούν οι χώροι καθυστερημένα, ενώ αντίστοιχη καθυστέρηση υπήρξε και στον σταθμό «Παπάφη» μετά την προσφυγή της διοίκησης του ιδρύματος.
Μόνιμο σημείο τριβής το συμβατικό τεχνικό αντικείμενο
Η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι «από την αρχή του έργου πάγια θέση του αναδόχου -και μόνιμο σημείο τριβής με την ΑΜ- ήταν το συμβατικό τεχνικό αντικείμενο που αντιστοιχεί στο κατ' αποκοπήν τίμημα είναι αυτό που περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά του, επομένως οποιαδήποτε μετέπειτα τροποποίηση θα έπρεπε να αποζημιωθεί πέραν του κατ' αποκοπή τιμήματος».
«Μεγάλο μέρος των πρόσθετων οικονομικών απαιτήσεων της αναδόχου κοινοπραξίας, οι οποίες έχουν οδηγηθεί στη Διαιτησία, σχετίζονται με τις διαφοροποιήσεις αυτές μεταξύ τεχνικής προσφοράς αναδόχου και συμβατικών προδαιγραφών, τις οποίες η Αττικό Μετρό έχει απορρίψει, όπως όφειλε να κάνει» σημειώνει η εταιρεία.
Η Αττικό Μετρό τονίζει ότι «από την εμπειρία των έργων μετρό της Αθήνας με πιο πρόσφατο παράδειγμα της Γραμμής 4, προκύπτει ότι για την ωρίμαση ενός έργου μετρό απαιτούνται 14 χρόνια (8 χρόνια μελέτη και 6 κατασκευή), χωρίς να αναμένονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα».
Στην αντίστοιχη περίπτωση του Μετρό Θεσσαλονίκης, σημειώνει, «η συνολική διάρκεια μελέτης – κατασκευής ανήρχετο σε 6 μόλις χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της αρχαιολογικής έρευνας, ενώ ήταν δεδομένη ότι η πόλη μετρούσε 23 αιώνες ιστορίας και επομένως αναμενόταν εκτεταμένη αρχαιολογική έρευνα».
Από €15 εκατ. στα €132 εκατ. τα αρχαιολογικά
Σύμφωνα με την Αττικό Μετρό, ενώ το αρχικό κονδύλι για τα αρχαιολογικά ανερχόταν σε 15 εκατ. ευρώ, μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί 88 εκατ. ευρώ και, κατά το υπουργείο Πολιτισμού, θα φτάσουν τα 132 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία έχει εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του επιπλέον κονδυλίου μέσω δύο συμπληρωματικών συμβάσεων.
Η πρώτη, ύψους 41,8 εκατ. ευρώ, η οποία συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ, ήταν και η πρώτη συμπληρωματική σύμβαση στην Ελλάδα για αποκλειστικά αρχαιολογικές εργασίες. Η δεύτερη, ύψους 25 εκατ. ευρώ, «έχει εγκριθεί και αναμένεται να υπογραφεί από τον ανάδοχο εφόσον εκδηλώσει την πρόθεση να συνεχίσει τις εργασίες» σημειώνει.
Η Αττικό Μετρό δηλώνει ότι ο δήμος Θεσσαλονίκης «έχει επηρεάσει την πρόοδο του έργου σε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις». Πρώτον, «δήλωσε αδυναμία μετεγκατάστασης μέρους του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμάτων από απαλλοτριωθείσα έκταση, ως είχε υποχρέωση προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή του αμαξοστασίου, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει σημαντικά η έναρξη των εργασιών» τονίζει.
Δεύτερον, «προσέφυγε στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης που προέβλεπε την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων εντός του Σταθμού Βενιζέλου, με αποτέλεσμα να έχουν "παγώσει" οι εργασίες για δύο έτη» υπογραμμίζει και προσθέτει ότι μόλις τον Δεκέμβριο του 2014 «υπήρξε συναίνεση για τη μελέτη ανασχεδιασμού του σταθμού και υπήρξε σχετική έγκριση από το ΚΑΣ και τον αρμόδιο υπουργό».
Τρίτον, «αφού διαπιστώθηκε ότι ο σταθμός Νέα Ελβετία χωροθετήθηκε σε μπαζωμένο από τις υπηρεσίες του ρέμα και μετακινήθηκε η θέση του, δήλωσε αδυναμία αποκατάστασης της φυσικής κοίτης του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά πλημμυρικά φαινόμενα στις παρακείμενες εργοταξιακές εγκαταστάσεις» διαπιστώνει η εταιρεία – το θέμα ξεπεράστηκε με κατασκευή του έργου από το υπουργείο Υποδομών.
Με οικονομικά προβλήματα τρεις από τις πέντε εταιρείες της κοινοπραξίας
Η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι αναφορικά με την οικονομική αδυναμία του εργολάβου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις χρηματοδότησης του έργου, «τρεις από τις πέντε εταιρείες που απαρτίζουν την ανάδοχο κοινοπραξία έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα ή πτώχευσαν κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου». «Η μία εξ αυτών μάλιστα (ΑΕΓΕΚ) έχει αλλάξει δύο φορές ιδιοκτησιακό καθεστώς με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή πρόοδο των εργασιών» τονίζει η εταιρεία.
Σε σχέση με τη διαιτησία, η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι η πρώτη απόφαση επί της κρίσιμης διαφωνίας 66, έκρινε ότι η παράταση που είχε χορηγηθεί από την ΑΜ έως το 2016 «δεν ήταν, εν μέρει, σύμφωνη με τις προβλέψεις του νόμου», κάτι που επέτρεψε την αίτηση διάλυσης της σύμβασης, λόγω παρέλευσης της λεγόμενης οριακής προθεσμίας, στις 16 Δεκεμβρίου 2015.
«Επειδή όμως η πάροδος της οριακής προθεσμίας του έργου δεν επιφέρει άνευ λόγου τη λύση της εργολαβικής σύμβασης, η διευθύνουσα υπηρεσία με αιτιολογημένη απόφαση απέρριψε το σχετικό αίτημα του αναδόχου στις 30 Δεκεμβρίου 2014» σημειώνει. Ο ανάδοχος προσέφυγε κατά της απόφασης με ένσταση που εξετάζεται από την Αττικό Μετρό.
Στη διαφωνία 66 περιλαμβανόταν και αίτημα αποζημίωσης ύψους 215 εκατ. ευρώ ως οικονομική επιβάρυνση του αναδόχου, η οποία απορρίφθηκε από τη Διαιτησία ως απαράδεκτη «λόγω μη τήρησης της νόμιμης προδικασίας».
Επίσης, αποκαλύπτεται ότι η Διαιτησία «απεφάνθη και για το ζήτημα της παράτασης της Αποκλειστικής Προθεσμίας Α/Α/ 6 "ολοκλήρωση αποσυναρμολόγησης των ΤΒΜ και όλων των έργων Π/Μ σηράγγων του Έργου" κρίνοντας ότι η χορηγηθείσα από την ΑΜ παράτασή της θα έπρεπε να ήταν με αναθεώρηση».
